Crisis, What Crisis?

Deze kop schreef ik op 13 januari 2013 boven een artikel en ik moest er direct aan denken toen ik afgelopen week bestookt werd met allerlei bier- en brouwmeningen in zowat media. Tja, dat vraagt om een reactie in HOPnieuws.

België rouwt terwijl in Nederland de vlag al (bijna) uithangt

Terwijl in België iedereen moord en brand schreeuwt over de stand van zowel horeca als aanverwante brouwers – om van alle andere toeleveranciers maar te zwijgen – lijkt het feest in modern Bierland Nederland. De internationaal befaamde biersommelière Sofie Vanrafelghem klaagde steen en been in de kranten en de immer actieve en voorvechter voor de Lambikcultuur en dito brouwers Yves Paneels was het daar op de social media volmondig mee eens.

Ook de nieuwe directeur van de Belgische Brouwers Krishan Maudgal (foto) deed een duit in het zakje door de regering – na het bekendmaken van de versoepelingsmaatregelen per 1 mei – te beschuldigen dat, als steun achterwege blijft, ze veel faillissementen in de horeca op haar geweten zal hebben en helemaal niets doen voor de brouwers. Citaat uit de op 5 maart gepubliceerde nieuwsbrief: 'Hoewel de maatregelen de bevolking wat hoop geven, is dit jammer genoeg niet het geval voor de brouwerijen. Aanvullende steunmaatregelen zullen absoluut noodzakelijk zijn om een economische ramp te voorkomen en ons cultureel erfgoed te vrijwaren. Belgische Brouwers blijft hopen op een spoedige heropening van de Horeca (althans buiten) wat de mogelijkheid biedt zowel diens toekomst als die van de brouwerijsector veilig te stellen en het welzijn van de bevolking te verhogen. Belgische Brouwers is ervan overtuigd dat de horeca een veilig en gecontroleerd toevluchtsoord kan zijn, en zo ook de naleving van de sanitaire maatregelen kan bevorderen. De sector herhaalt zijn bereidheid om de dialoog met de politieke beleidsmakers voort te zetten om niettemin een snellere heropening van de horeca mogelijk te maken door samen een kader uit te werken dat een veilige omgeving garandeert, en om bijkomende steunmaatregelen te bespreken'.

Even iets anders doen

Naast klappen voor de horeca en de grote en kleine brouwers in 2020 in Nederland waarover Entree-Magazine afgelopen week schrijf, lijkt men daar al feestend richting het jaar 2021 te kijken. 'Kleine brouwers en (bier)horeca overleefden met creativiteit en online-activiteiten'. In zijn artikel doet Gerard Molenaar even een rondje langs de velden. Dus ook maar eens op bezoek bij de collega van Sofie Vanrafelghem de eveneens internationale cicerone – de overtreffende trap van biersommelière – Fiona de Lange (foto). 'Nederlands bekendste biersommelier, zag in 2020 een grote omslag naar online. Zelf maakte ze een belangrijke persoonlijke keuze door aan een opleiding verpleegkundige te beginnen. Dat betekent niet dat ik stop met mijn bieractiviteiten. Tijdens de horecasluiting heb ik geïnvesteerd in apparatuur voor goede onlineproeverijen. Mijn brouwworkshops en proeverijen vielen natuurlijk stil na de horecasluiting, maar samen met horecazaken ben ik onlineproeverijen gaan organiseren en later ook landelijk met Mitra (een landelijke slijterijketen). Daarnaast geef ik bouwtechnisch advies bij brouwerijen. Ik heb het drukker dan ooit', zegt ze tegen Molenaar. De Lange verwachtte een klap onder de kleine brouwerijen, maar ziet het tegendeel. 'Veel brouwerijen zijn juist sterker geworden door op lokaal te focussen. De binding met lokale bierdrinkers in combinatie met onlineverkoop en onlineproeverijen, maakt ze succesvol. Ik verwacht dat vooral de iets grotere brouwers, die afhankelijk zijn van horeca en landelijke retail, het moeilijk krijgen. Huurbrouwers zijn gewoon even gestopt met brouwen, maar brouwerijen die zwaar hebben geïnvesteerd, staan voor een uitdaging. Ik verwacht wel wat sluitingen, maar geen honderden. In 2021 is online niet meer weg te denken en zal kwaliteit belangrijk zijn. Brouwtechnisch advies zal dan ook een speerpunt blijven'.

Opleiders

De baas der bazen in Nederland Bierland, Henri Reuchlin, blijkt volgens het artikel zelfs uitgegroeid te zijn tot de spil in de bierwereld. Reuchlin zag vorig jaar de opleidingen van StiBON (bieropleidingen) plotsklaps stilvallen. 'Het overgrote deel van onze deelnemers koos voor uitstel van de fysieke bijeenkomsten in plaats van vervanging door onlinelessen. Hieruit blijkt de waarde van die bijeenkomsten; men wil samen bieren proeven en erover praten. Uiteraard blijven we wel onlinelessen aanbieden. Het is een waardevolle toevoeging, maar geen volledige vervanging. Ook nieuw was de StiBON Summerschool in Fort Everdingen voor niveau 1. Dat concept gaan we verder uitwerken'. Voor dit jaar ziet Reuchlin grote uitdagingen. 'Ik vind het fascinerend hoe de kleine brouwers hebben overleefd, maar ik ben bang dat de klap alsnog gaat komen. Uitgestelde accijnzen moeten een keer betaald worden. De verkoopkanalen zijn door de coronacrisis ook veranderd. Kleine brouwers zullen hun eigen kanalen op orde moeten hebben, daar zit hun kracht. Ik verwacht bovendien niet meteen volle terrassen als de horeca weer opengaat. De horeca zal voor zekerheden kiezen en brouwerijen die hun zaken kwalitatief niet op orde hebben zullen dan in het nadeel zijn'.

Kleine brouwers

Bart van Kleef, sinds kort voorzitter van CRAFT, de vereniging van kleine brouwerijen, verwacht een geleidelijk herstel van de afzet in de horeca. Maar wat hij met Uiltje Brewing Company, de brouwerij waar hij marketing manager is, in extreme vorm meemaakte, ziet hij ook bij andere brouwerijen: omzetgroei door een omslag naar online. 'Bij Uiltje [de tweede grootste brouwerij van Haarlem] hebben we flink ingezet op onze webshop en nieuwsbrieven. Naast de traditionele kanalen hebben we nu e-commerce als nieuwe pijler. Het biedt ook als voordeel dat we als brouwerij beter ons merkverhaal vertellen'. Van Kleef ziet dat ook bij andere CRAFT-leden. 'Ze hebben razendsnel webshops geopend en zijn met onlineproeverijen begonnen. Het is een B2C model waarmee ze wisten te overleven. Sommigen verkochten tijdens de horecasluiting zelfs meer dan daarvoor. In 2021 zal dat een factor van belang zijn, naast kwaliteit. Als CRAFT zullen we zwaar inzetten op kennisoverdracht, om zo de kwaliteit bij onze leden te verhogen. Dat is een voorwaarde om te overleven. Horeca die voorzichtig inkoopt bij een heropening, zal geen risico’s nemen en alleen bier kopen van brouwerijen met een goed kwaliteitsimago'.

Grote brouwers

Bij Nederlandse Brouwers zag directeur Lucie Wigboldus de enorme klappen die de leden kregen. 'De start van het jaar (2020) was erg goed, maar toen kwam de horecasluiting. We hebben meteen een overleg gehad en de centrale vraag vanuit de brouwerijen was toen: hoe kunnen we de horeca helpen? Dat was mooi om te zien. De brouwers bleken, ondanks de malaise, een grote veerkracht en veel creativiteit te hebben. We hebben als Nederlandse Brouwers richting Den Haag ook steeds met cijfers laten zien hoe het met de sector ging en aandacht gevraagd voor brouwers en horeca'. Wigboldus ziet dat alle leden dit moeilijke jaar gaan overleven. 'We zullen niet in een keer naar het oude normaal teruggaan en dat betekent een geleidelijk herstel van de biermarkt. De retailverkoop compenseert het omzetverlies in de horeca maar ten dele. Maar ook in 2021 zullen de brouwers blijven innoveren in speciaalbieren en alcoholvrij, want ook in dit crisisjaar zijn dat groeisegmenten gebleken'.

De moraal van dit verhaal

Ja, wat is de moraal van dit verhaal? Ik heb persoonlijk de indruk dat men in Nederland wat gestructureerde is omgegaan met de crisis in bierland [lees: horeca, drankenhandelaren en brouwers]. Ook al was er in Nederland een enorme wildgroei aan bierpakketten die online te bestellen waren, had het er toch veel van weg dat men wist waarmee men bezig was. In België probeerde iedereen maar wat. Okay, een uitzondering was o.a. het initiatief van Jef Versele van brouwerij Van Steenberge die wat beter gestructureerde proeverijen op afstand wist te realiseren. Verder heb ik niet veel mensen kunnen betrappen op grootse en (vooral) samenhangende ideeën. Niet betreffende de verkoop van bierboxen 'met een verhaal', noch met bierproefpakketten. Het verliep allemaal nogal wat schutterend en sputterend. Niet gek als je nog nooit met zo'n bijltje hebt moeten hakken. Je ziet nu echter wél, dat ze het in Nederland wat flegnatieker oppakken dan in België. Ik heb hetzelfde gevoel met bezorg- en afhaalmaaltijden. Zag dat heel veel Belgische restaurateurs geeneens de moeite namen om het eens te proberen. Ze waren lamgeslagen door de crisis. 'De plaag', met toevallig dezelfde naam als een biermerk, wordt in elk land anders verteerd heb ik gezien. De grote bazen van de industriële brouwers blijven zichzelf intussen op de schouders slaan en zich bedelen met enorme bonussenn (Heineken baas Jean-Francois van Boxmeer ruim € 5 miljoen omdat hij met pensioen gaat, AB InBev managers ook een forse eindejaarsbonus) terwijl de caféuitbaters hun huur niet kunnen betalen. Daar wringt het, net als bij heel veel horeca-ondernemers die klem zitten tussen droom en werkelijkheid. Die droom een leuke kroeg of restaurant te runnen, de werkelijkheid dezelfde tent niet open te mogen doen. Vanaf de zijlijn is het gemakkelijk toekijken en roepen, zeker als je er financieel niet van afhankelijk bent, dan kun je roepen wat je wilt. Dat roepen moet omgevormd worden tot aanmoedigen!

HUP BIER, HUP BROUWERS, HUP HORECA, HUP ... vul in en kleur de plaatjes. Moedig uw clubje aan. Op elke mogelijke manier, opdat ook zij perspectief zullen zien!

https://www.entreemagazine.nl/geleidelijk-herstel-biermarkt